De Pinot Gris kennen we van witte wijnen uit de Elzas en onder de naam Pinot Grigio van witte wijn uit Italië.
De Pinot Gris is een kleurmutatie van de Pinot Noir druif. Vreemd genoeg heeft de kleurmutatie waarschijnlijk tegelijkertijd plaatsgevonden in de Bourgogne, Rheinland Pfalz en Baden-Wurttemberg in het begin van de 18e eeuw. In Duitsland werd de Pinot Gris voor het eerst waargenomen door de heer Ruland in 1711 en in Frankrijk in het jaar 1712. De Pinot Gris heeft nog steeds verschillende namen waaronder Malvoisie in de Franse Savoie en Loire vallei, Ruländer (inderdaad vernoemd naar) en Grauburgunder in Duitsland en natuurlijk Pinot Grigio in Italië. Velen onder ons kennen ook nog de naam Tokay of Tokay Pinot Gris uit de Franse Elzas. Sinds 2007 is deze naam echter niet meer toegestaan, omdat de Hongaren hun Tokaj wijn, die is gebaseerd op de Furmint druif, wilden beschermen en met succes bezwaar hebben gemaakt tegen het gebruik van deze naam in de Elzas.
De Pinot Gris druif gedijt goed in de koelere wijnklimaten en voelt zich thuis op vrij diepe en droge kalkbodems. In te warme klimaten geeft de druif saaie zoete wijnen, omdat de zuren zich daar niet goed kunnen ontwikkelen. De Pinot Gris wordt wereldwijd veel aangeplant: buiten de Elzas, de naburige Duitse wijnstreken en Italië, wordt de druif ook op significante schaal aangeplant in Hongarije, Moldavië, California (grootste aanplant ter wereld), Oregon, Washington, Australië en Nieuw-Zeeland.
De Pinot Gris is een vroeg in het seizoen rijpende druif, maar is door z’n kleine trossen en kleine druiven niet erg productief. De druiven kunnen bij volledige rijping een hoog suikergehalte bereiken en hebben een lage tot gemiddelde zuurgraad. Qua kleur kan de Pinot Gris variëren van goudgeel/amber tot roze en zelfs tot donkere kleuren in warmere gebieden. Bij voldoende terugsnoeien en volledige rijping kan de wijn van de Pinot Gris een diepgele kleur hebben en rijk en complex van geur en smaak zijn, met overwegend zoete tonen van appel, peer, abrikoos, mango, bloemen en specerijen, aangevuld met zachte zuren en soms zelfs met wat rokerigheid. Helaas geeft de druif bij een te vroege oogst, uit angst voor rotting in de laatste weken van rijping, neutrale en oppervlakkige wijnen zonder karakter. In Italië is dat laatste helaas vaak het geval, overigens met uitzondering van de Noord-Oostelijke gebieden Friuli en Alto Adige.
Pinot Gris of Pinot Grigio?
Wij gaan voor de Pinot Gris uit de Elzas, omdat daar gestreefd wordt naar volledige rijping en bijbehorende weelderige zoetige witte wijnen, terwijl vanwege de koelte nog voldoende zuren in de wijn zitten om deze interessant te houden.