Het leven op een wijngaard in Frankrijk: Mas de Dames

Wijngaard Mas de Dames

Lidewij, een koppige wijnvrouw in de Languedoc

We schrijven 2001. Lidewij van Wilgen en haar partner hebben een droom. Waarom zouden ze er als wijnliefhebbers niet op wagen een eigen wijndomein te starten in Frankrijk? Bordeaux was een eerste optie, maar met de te conservatieve sfeer en de prijs van de zelfs verwaarloosde wijndomeinen kwam de ontnuchtering. Het zou uiteindelijk een oud wijndomein in Murviel-les-Béziers worden, in de Languedoc. “Een beetje de Nieuwe Wereld in Frankrijk”, vertelt Lidewij. Ze doet haar verhaal, dat begon met een droom, maar meer dan eens kantelde die in wanhoop en ontreddering.

Als we het domein van Mas de Dames oprijden, schiet een kat pijlsnel weg achter de haag. Een ezel – hij heet Gaspard – balkt. Pony Tom slaat het allemaal gade met stille blik. Lidewij komt ons tegemoet. Of ze even heeft, en sorry dat we zomaar komen binnenvallen. “Tuurlijk”, klinkt het breedlachend. ”Ik heb de druivenpluk toch even uitgesteld, Niet voldoende rijp. Nog één of twee dagen wachten.”
We zetten ons rond een tuintafeltje onder een schaduwrijke boom. Hier in dit heerlijke landhuis woont ze samen met haar drie leuke dochters Marijn (17), Fiene (14) en Lara (11), vandaar ‘Mas des Dames’, ja. Lidewij is vandaag professioneel wijnmaker. Ze weet vandaag erg goed waarmee ze bezig is. Maar dat is niet altijd zo geweest.

Verwaarloosd

“Toen we hier arriveerden, waren mijn toenmalige partner en ik meteen verkocht. Dit zou onze wijnplek worden.”, herinnert Lidewij zich levendig. Maar hoewel de plek behoorlijk wat romantiek uitstraalde, lag alles er verwaarloosd en verkommerd bij. De wijngaarden hadden jarenlang elke zorg gemist. In het huis werd slechts in één kamertje geleefd. Met de rest van de Mas ging het richting ruïne…
In de omgeving werd tevreden gereageerd omdat dit domein, dat vroeger één van de beste uit de buurt was, maar nu zo verwaarloosd, weer nieuw leven werd ingeblazen. Aanvankelijk dachten ze dat de nieuwe bewoners rijke buitenlandse investeerders waren, en waren ze wat afwachtend. “Maar toen men zag dat we hier fulltime kwamen wonen en dat de kinderen in het dorp naar school gingen, stonden ze al snel achter ons en kwamen ze zelf langs om ons materiaal te lenen.”, herinnert Lidewij zich.
Maar omdat de nieuwe bewoners het wijnvak niet beheersten, werd een ‘regisseur’ in dienst genomen, iemand die de wijngaarden beheert en de vinificatie doet. Zo doen zowat alle buitenlanders het met een gelijkwaardige droom. Je bent dan wel eigenaar, maar je rol is verder beperkt.

Wijngaard Mas De Dames - LidewijNaar de top

Maar Lidewij wilde snel naar topkwaliteit gaan. “Er was maar één optie; niet enkel de wijngaarden moesten volledig hervormd worden, maar ook al het materiaal in de wijnmakerij diende vervangen te worden. Dat bleek een veel zwaardere investering dan we voorzien hadden en dus zat er maar één ding op: mijn partner zou zijn werk in Nederland weer opnemen en vier jaar geleden zijn we gescheiden. En daar zat ik dus opeens in mijn eentje in een vrijwel onbewoonbaar huis, in the middle of nowhere, met drie kinderen, waarvan de jongste nog een baby was, zonder echt een functie te hebben op het domein. Daar had ik die leuke baan in Nederland niet voor opgegeven!”
Lidewij nam het heft in handen. Ze besloot naar de wijnschool Montflourés in Béziers te trekken om er een opleiding vinificatie en wijngaardbeheer te volgen, de stiel te leren. “Dat was een erg leerrijke, maar ook een erg confronterende ervaring.”, weet Lidewij. “Er kwam immers nog altijd geen geld in het laatje. Na de schooltijd, probeerde ik met al mijn wijsheid mijn verwaarloosde wijngaard opnieuw in vorm te krijgen.”
Het was een beenharde tijd: de wijnschool, het werk op het domein, de kinderen die naar school moesten (“vergeet maar dat kleine kinderen in een paar weken tijd een vreemde taal praten, hoor! Dat is echt niet zo.”)

Superterroir

Ze herinnert zich nog goed dat op een dag een wijnprofessor uit Bordeaux met enkele studenten langskwam. In de wijngaard achter de Mas raapten ze wat grond op tussen de wijnstokken, roken eraan en spraken de magische woorden uit: “Ik ken die geur. Dat is precies dezelfde als die van Château Pétrus. “Ik wist niet wat ik hoorde”, zegt Lidewij. “Maar ik besefte wel dat wij een gezegende lap grond hadden gekocht!”
De bodem van de wijngaarden is overwegend klei en kalk, met behoorlijk wat gefossiliseerde zeedieren. Een heel aantal ondergrondse waterbronnen voeden het domein.
Vanaf nu zet Lidewij alles op alles om de wijngaard echt van de grond te krijgen en wordt ze ondersteund door haar vaste oenoloog en haar vaste vriend Olivier, die arts is, en ook een heel goede proever trouwens.

Onder meer Wijnkoperij Okhuysen in Haarlem, één van de grote spelers op de Nederlandse markt, bleek snel overtuigd van het potentieel van Mas de Dames.
“We wandelen even door de wijngaarden, die in mooie kleine percelen rond de oude Mas liggen. Hier werd reeds in het midden van de 18e eeuw wijn verbouwd. Het domein van zo’n 24 hectare, waarvan er 14 beplant zijn met wijnstokken, ligt mooi beschermd in de uitlopers van de Faugères, op een boogscheut van de Middellandse Zee. De wijngaarden, omringd door een intacte en natuurlijke begroeiing van eiken, olijfbomen, pijnbomen en geurige kruiden, heeft een ideale ligging naar de zon. De traditionele Languedoccépages – grenache, carignan, mourvédre en syrah – staan ook hier. Maar er staat ook een klein perceel Alicantedruiven, met tussen de stokken zowaar wilde tijm.”
De eerste jaren werd behoorlijk wat wijn ‘en vrac’ verkocht.”Gewoonweg omdat de kwaliteit niet goed genoeg was naar onze normen om te bottelen.”, stelt Lidewij. “Ik ben niet naar Frankrijk gekomen om middelmatige wijn te maken. Die is er al genoeg in de wereld. Vandaag de dag is dat anders: Elke druppel wijn gaat naar de eigen flessen.”

wijngaard mas de dames - wijnenBewust biologisch

Lidewij van Wilgen werkt nu bewust biologisch. “Ik zat daar zo dicht tegenaan en je merkt dat veel mensen het pas geloven als je het echt op je etiket hebt staan. Ik word nu gecontroleerd door Ecocert.” Het eerste jaar waren de witte wijn en de rosé, die nu in de winkel staan biologisch, de rode wijn volgde later.
“Ik wil niet vastlopen in een overdaad aan overheidsregels en controles. Mijn vaste medewerker Jean François en ik geloven eerder in het terugbrengen van het natuurlijk evenwicht in de wijngaarden, waardoor je zelf veel minder hoeft in te grijpen. We hebben bijvoorbeeld sinds vijf jaar geen enkele insecticide hoeven te gebruiken. Er komen weer genoeg spinnetjes in de wijngaard voor om de schadelijke insecten aan te kunnen. In plaats van chemische onkruidverdelgers werken we met een schoffelmachine. Voor de ziektebestrijding komen we toe met niet meer dan twee à drie behandelingen per jaar. Daarmee zijn we eigenlijk nog meer bio dan bio. Er wordt volledig manueel geplukt, elke tros druiven komt op de sorteertafel door Lidewij’s handen. Na een moeilijke start, kwam de jongste jaren de beloning: goede biologische wijnen. Vandaag de dag straalt Mas de Dames alles uit van een mooi, goed en lekker draaiend wijndomein. De klanten zijn tevreden, de wijncritici schatten de wijn erg hoog in. Lidewij lacht, terwijl ze de kurk uit een prachtige rosé draait. “Proeven?”

WineSpectator in de wolken

Ze vertelt trots dat haar “Mas de Dames – La Demoiselle 2007’ in businessclass op de KLM-vluchten geschonken zal worden. Maar met een score van 91 punten op een proeverij in het augustusnummer 2008 van WineSpectator kwam voor Lidewij de absolute bekroning van haar inspanningen. In haar ogen fonkelt blijdschap, maar vooral veel fierheid als ze het vertelt. Want zo luidt het gedicht van WineSpectator: “Mas des Dames 2005: Very spicy and dripping with rich flavors of dark plum, meat and kirsch. Powerfull finish of mineral, smoke and spice. Should go well with roasted lamb. Grenache, Carignan and Syrah. Drink now through 2013. Tasted twice, with consistent notes”
En plots gaat het wel erg hard met het succes. “Maar ik blijf met mijn beide voetjes op de grond hoor!”, zegt Lidewij. “Ik vergeet nooit hoe het hier allemaal begon.”

Een erg mooie balans

Naast een rosé telt het domein drie cuvées, die vanaf dit jaar van naam veranderen. “We wilden toch wat meer het onderscheid tussen de drie rode wijnen aangeven. De jongste, fruitigste wijn wordt ‘La Demoiselle’, er komt een volwassen ‘La Dame” (de AOC Rood) en voor wie nog meer wil, is er de verleidelijke, rijpe ‘La Diva”. ‘We blijven dus in de dames.’, knipoogt Lidewij.

In Nederland wordt de Mas des Dames exclusief ingevoerd door Wijnkoperij Okhuysen

APERITIEF
Dit artikel is eerder gepubliceerd in het e-magazine APERITIEF van Arie Benda. Het doel van APERITIEF is het netwerken tussen de Nederlandse wijnbouwers in het binnen- en buitenland te  bevorderen. Een tweede doel is het sociale leven rondom de wijngaard, gerund door Nederlanders, in woord en beeld te brengen. Daarnaast wat nieuws uit Nederland, een stukje ontspanning en eventueel jullie bijdragen.
Arie Benda prefereert niets en neemt geen verantwoording op zich over al het geschrevene. Hij vindt het leuk om te doen en doet het uit liefhebberij. Wil je een bijdrage leveren aan APERITIEF of APERITIEF ontvangen, mail dan naar:  a.benda@lijbrandt.nl

BRON: Leirovins: Tekst & foto’s: Katrien Verstraete & Stéphane Godfroid; september 2008

Bijlage: BOEK LIDEWIJ VAN WILGEN

2 Reacties

Laat een reactie achter

Your email address will not be published.