Bijbelse wijngaard

bijbelse wijngaard 1

Het is Pinksterweekend. Met Pinksteren wordt de uitstorting van de Heilige Geest herdacht en speelt in het Christendom een belangrijke rol. En aangezien het dan toch een Bijbels weekend is, rijst bij mij de vraag hoe zit het met de betekenis van de wijngaard, wijnstokken en wijnbouwers in de Bijbel. Want in de Bijbel wordt de wijngaard, de wijnstok en de wijnbouwer in Johannes 15 symbolisch gebruikt. Maar vooral omdat de inhoud van dit artikel een stukje geschiedenis is van de ontwikkeling van de wijngaard en de wijngaardbeleving in de religieuze wereld.Een Bijbels wijnlesje vandaag dus…

Reinier van den Berg verklaarde de symboliek. Wie is de wijnstok? Wie is de wijnbouwer? En wie de ranken en de trossen?

Ik ben de ware wijnstok en mijn vader is de wijnbouwer (Joh.15)

Het verbaast me dat Jezus zo veel afwist van land- en wijnbouw. Hij zal met zijn leerlingen vaak door een Judese wijngaard gelopen hebben en zijn ogen goed de kost hebben gegeven. Daarom kon Hij ook die bekende gelijkenis vertellen van de vruchtbare wijnstok. Het oude Israël was een wijnland. Vooral het milde klimaat van Judea was zeer geschikt om wijnen te produceren van allerlei soort. De wijnproductie was kleinschalig. Kleine boeren hadden veelal een klein stuk land of wijnberg. Op deze terreinen of terrassen afgescheiden door lage muurtjes, plantte men wijnstokken.

bijbelse wijngaard - druiventrossen en rankenWijngaard op de Karmel

Houtachtige klimplant

De wijnstok is een houtachtige klimplant die zich vlak boven de bodem vertakt en enorm snel groeit. De ranken kruipen over de bodem van de wijngaard of ze klimmen omhoog als dat mogelijk is. Er zijn zowel vruchtbare als onvruchtbare ranken. De laatste soort zal door de wijnboer met een scherp snoeimes verwijderd worden om de groei van de ranken te bevorderen. Bij de oogst worden de druiven geplukt, uitgeperst en tot wijn verwerkt.

Symbool van welvaart

In Israël gold de wijnstok als nationaal symbool van welvaart en vrede. Zo was het ook een beeld van het uitverkoren volk waarvoor God zorgt als een wijnbouwer. Het volk Israël was een bijzondere stek van God in deze wereld. En dan komt Jezus Christus, die zegt: “de waarachtige wijnstok, dat ben Ik”. Daarmee wordt  heel het productieproces van wijn in herinnering geroepen. Jezus past heel dit proces toe op zichzelf.

Wie is de Wijnbouwer?

De wijnbouwer is God de Vader. Als grootgrondbezitter heeft Hij eeuwenlang bijzondere aandacht besteed aan Israël. Psalm 80 zegt dat God zijn volk als het ware uitgegraven had uit het land Egypte en in eigen grond had geplant. Daar schoot de wijnstok wortel en  vertakte zich in het hele machtsgebied van David en Salomo “U hebt een wijnstok uitgegraven in Egypte(Israel) en volken verdreven om hem te planten. U gaf hem een ruime plek; hij schoot wortel en vulde het land.” Jezus Christus was als een hemelse stek in de aarde geplant door zijn Vader. Het is Gods bedoeling dat deze nieuwe wijnstok van hemelse afkomst, wijd en zijn vertakt, veel vrucht zal opleveren voor het Koninkrijk. Eenmaal uitgegroeid, rankt Gods welige wingerd zelfs  ver over de muren van de oude wijngaard heen: Griekenland, Rome enz.

bijbelse wijngaard - de rankenDruiventrossen en ranken

De ranken zijn de leerlingen van Jezus Christus, met wie Hij vriendschappelijk omgaat. Zo heeft zich hun relatie ontwikkeld. Er was groei geweest in geloof en vertrouwen. Numoeten ze verbonden blijven met hun meester zoals de ranken onlosmakelijk vastzitten aan de wijnstok.

“Zonder Mij kunnen jullie niets doen”, waarschuwt Christus. De vriendschapsrelatie blijft bestaan, ook als Hij naar de Vader gaat. Ze dragen alleen vrucht in hechte verbondenheid met de wijnstok. Dan valt zelfs veel ‘vrucht’ en ‘blijvende vrucht’ te verwachten. In Joh. 15:16 wordt dit gekoppeld aan het feit dat Jezus zijn leerlingen had uitgekozen en aangesteld om eropuit te gaan. Dit verwijst naar hun opdracht om het evangelie te verkondigen. Daarom moeten we ‘onder vrucht’ dragen heus niet alleen maar goede werken zien: zoals liefde en ontferming jegens anderen. Ook de getuigenis behoort daartoe.

Druiventrossen verbonden aan ranken

Het dragen van vruchten heeft ook betrekking op het resultaat van hun apostolisch werk. Het zendingswerk moet doorgaan. De verkondiging mag nooit ophouden. Dan is er een grote oogst aan gelovige mensen te verwachten. Ik denk bijvoorbeeld aan wat Jezus zei toen Hij na het gesprek met de Samaritaanse vrouw in Joh.4 een groot aantal Samaritaanse priesters tegenkwam.

Bijbels wijngaarde - wit om te oogstenWit om te oogsten

Ze waren allemaal in het wit gekleed. Zij waren waarschijnlijk op weg naar een offerfeest op de Garizim. Jezus zegt tot hen: “Kijk om je heen, dan zie je dat de velden wit zijn om te oogsten.” De Nieuwe Vertaling heeft ten onrechte vertaald; ‘kijk om je heen dan zie je dat de velden rijp zijn om te oogsten’. Maar dat staat er niet! Het was immers nog helemaal geen oogsttijd (Joh. 4:35). Er was nog geen enkele geelwitte korenaar te zien. We moeten het zo zien: Als Jezus geconfronteerd wordt met al die Samaritanen in het wit, zegt Hij, “de velden zijn wit om te oogsten”. Dan voegt Jezus er aan toe: “Reeds ontvangt de maaier loon en verzamelt hij vrucht ten eeuwigen leven”. De evangelisten en predikers dragen vrucht door hun verkondiging, omdat zij met de wijnstok zijn verbonden. Die vrucht bestaat niet alleen uit goede werken, maar ook uit het feit dat anderen zich op hun getuigenis bekeren (Joh.4:36).

Snoeien en krenten

Waarom snoeien? Wel, sommige uitlopers zijn onvruchtbaar. Ze moeten in de winter afgebroken en verwijderd worden. Waarom krenten? Wel omdat sommige uitlopers wel vruchtbaar zijn, maar ze hebben een verdere behandeling nodig. De druiventrossen moeten gekrent worden, dat is: ze moeten uitgedund worden door kleine of slechte vruchtjes tussen de andere uit te plukken. Zo krijg je altijd grotere druiven. Zo wordt wildgroei tegen gegaan. De grote Wijnbouwer neemt elke rank apart onder handen. Wilde loten verwijdert Hij en vruchtbare dunt Hij uit. Zo alleen kunnen wij als christenen vrucht dragen. In dit verband moeten we ook het woord van Jezus plaatsen; “Zonder Mij kunt ge niets doen”. Natuurlijk we kunnen heel veel. We kunnen naar de maan vliegen. We kunnen  allerlei besmettelijke ziekten bestrijden. Maar we kunnen geen vruchten dragen voor Gods eeuwigheid zonder de levende Heer.  

bijbelse wijngaard - de wachttorenDe wachttoren bij de wijngaard

Een wijngaard werd doorgaans bewaakt door een of meerdere bewakers, die de eigenaar van een boomgaard in dienst had genomen. Daarbij werd gebruik gemaakt van een wachttoren. De wachter op de wachttoren moest de wijngaard beschermen tegen twee vijanden: wilde dieren en  rovers.

BRON: Reinier van den Berg
TEKSTBEWERKING: Arie Benda*

 

 “Ziet, mijn buik is als de wijn, die niet geopend is; gelijk nieuwe lederen zakken zou hij bersten.”JOB 32:19

 En dan hebben jullie mijn buik nog niet gezien – Arie

 

 

 

 

1 Reactie

Laat een reactie achter

Your email address will not be published.